TDSمتر و EC متر دو ابزار مهم برای اندازه‌گیری کیفیت آب هستند که به ترتیب برای سنجش میزان کل مواد جامد محلول (TDS) و هدایت الکتریکی (EC) آب استفاده می‌شوند. این دو پارامتر به طور مستقیم به غلظت مواد معدنی و املاح موجود در آب اشاره دارند و از آن‌ها برای ارزیابی کیفیت آب در بسیاری از صنایع، از جمله تصفیه آب، کشاورزی، و آب‌زیستی استفاده می‌شود.
- TDSمتر (Total Dissolved Solids Meter) یا سختی سنج آب، ابزاری است که جهت اندازه‌گیری جامدات محلول در آب به کار می‌رود. این مواد جامد معمولاً شامل نمک‌ها، مواد معدنی، فلزات، و ترکیبات آلی محلول در آب هستند. TDS متر معمولاً به میلی‌گرم بر لیتر (mg/L) یا قسمت در میلیون (ppm) مقدار TDS را اندازه‌گیری می‌کند. هرچه مقدار TDS بیشتر باشد، به معنای بیشتر بودن مواد حل‌شده و در نتیجه کیفیت پایین‌تر آب است. استفاده از این ابزار برای اطمینان از کیفیت آب تصفیه‌شده و عملکرد صحیح سیستم‌های تصفیه بسیار مهم است.
برخی از مواد محلول در آب مانند گازهای آلی و مواد آلی حل شده در آب باعث می‌شوند تا رنگ، بو و مزه آب تغییر یافته و آب نامطلوب شود. آب تصفیه‌شده باید در محدوده استاندارد قرار داشته باشد. برای مثال، TDS مناسب برای آب آشامیدنی معمولاً بین ۵۰ تا ۵۰۰ ppm است،TDS متر کمک می‌کند که این محدوده کنترل شود. در آب آشامیدنی، مقادیر بالا یا پایین TDS می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت یا آلوده بودن آب باشد.
در صنایع مختلف مانند داروسازی، تولید مواد غذایی و تولید نوشیدنی‌ها، کیفیت آب باید بسیار دقیق کنترل شود که TDS متر این امکان را فراهم می‌کند. در تصفیه آب نیز TDS متر به تشخیص میزان املاح و آلودگی‌های موجود در آب کمک می‌کند. همچنین با استفاده از TDS متر می‌توان کارایی فیلترهای سیستم‌های تصفیه آب، مانند فیلترهای اسمز معکوس (RO) یا فیلترهای رزینی را بررسی کرد. افزایش ناگهانی TDS در خروجی نشان‌دهنده خرابی یا کاهش کارایی فیلترهاست. با اندازه‌گیری دوره‌ای TDS آب، می‌توان زمان تعویض فیلترها را مشخص کرد و از تعویض بی‌مورد یا دیرهنگام آن‌ها جلوگیری کرد. جلوگیری از ورود آب با TDS بالا به سیستم‌های تصفیه می‌تواند عمر مفید فیلترها و تجهیزات را افزایش دهد.
- EC متر (Electrical Conductivity Meter) جهت اندازه‌گیری هدایت الکتریکی (EC)، و نیز رسانایی مایعات مختلف مانند آب مورد استفاده قرار می گیرد؛ که به طور مستقیم به مقدار یون‌های موجود در آب بستگی دارد. هدایت الکتریکی نشان‌دهنده توانایی آب در هدایت جریان الکتریکی است که تحت تأثیر مواد حل‌شده مانند نمک‌ها، فلزات و سایر مواد یونی قرار دارد. معمولا هر چه مقدار یون‌های رسانای موجود در آب بیشتر باشند، هدایت الکتریکی با سهولت بیشتری انجام میگیرد.
EC متر با استفاده از الکترودهایی که در آب قرار می‌گیرند، هدایت الکتریکی آب را اندازه‌گیری می‌کند. واحد اندازه‌گیری EC معمولاً میکروزیمنز بر سانتی‌متر (µS/cm) است. این واحد نشان‌دهنده میزان هدایت الکتریکی در یک سانتی‌متر از آب است.
EC متر برای پایش کیفیت آب در سیستم‌های اسمز معکوس، آبیاری کشاورزی و آکواریوم‌ها استفاده می‌شود. در تصفیه آب، با اندازه‌گیری EC می‌توان به راحتی میزان مواد محلول در آب را تخمین زد و متناسب با آن سیستم تصفیه را تنظیم کرد.
- تفاوت های TDS متر و EC متر
- TDS متر میزان مجموع مواد جامد محلول را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که EC متر میزان هدایت الکتریکی آب را می‌سنجد که به مقدار یون‌های موجود در آب بستگی دارد.
- TDS متر معمولاً خروجی را به صورت ppm یا mg/L نشان می‌دهد، در حالی که EC متر مقدار میکروزیمنز بر سانتی‌متر (µS/cm) را اندازه‌گیری می‌کند.
- به‌طور کلی، مقادیر EC می‌توانند به‌طور غیرمستقیم برای محاسبه TDS استفاده شوند، چرا که هدایت الکتریکی ارتباط مستقیم با میزان املاح محلول در آب دارد.
